ارزیابی آثار تغییر کاربری زمین بر آبهای سطحی با استفاده از مدل L-THIA در منطقه گرگان

Authors

  • سمیه گلدوی دانشجوی دکتری محیطزیست، آمایش محیطزیست، دانشکده شیلات و محیطزیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابعطبیعی گرگان
  • عبدالرسول سلمان ماهینی دانشیار گروه محیطزیست، دانشکده شیلات و محیطزیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابعطبیعی گرگان
  • علی نجفی نژاد دانشیار گروه آبخیزداری، دانشکده آبخیزداری ،دانشگاه علوم کشاورزی و منابعطبیعی گرگان
  • مرجان محمدزاده استادیار گروه محیطزیست، دانشکده شیلات و محیطزیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابعطبیعی گرگان
Abstract:

تغییرات کاربری زمین، عمدتا فواید اقتصادی- اجتماعی زیادی به دنبال دارد. با این حال، این تغییرات آثار منفی را به محیطزیست طبیعی وارد میکند. یکی از آثار مهم آن، کاهش مستقیم منابع آبی و کیفیت آب است. یک رهیافت موثر در ارزیابی آثار حاصل از تغییرات کاربری زمین بر آبهای سطحی، استفاده از مدلهای هیدرولوژیکی است. در مطالعه حاضر ،آثار حاصل از تغییرات کاربری زمین در منطقه گرگان با استفاده از مدل L-THIA ارزیابی شده است. مدل L-THIA، مدلی برای ارزیابی آثار بلند مدت حاصل از تغییر کاربری زمین بر منابع آبی است که با استفاده از دادههای در دسترس و ساده نظیر «دادههای اقلیمی بلند مدت و نقشه کاربری اراضی و نقشه خاک» قابل اجراست . این مطالعه، در دوره زمانی 27 ساله و در فاصله زمانی 1111- 2770 انجام شد. نقشههای کاربری زمین با استفاده از تصاویر ماهوارهای مربوط به سالهای 1111، 1111 و 2770 مورد استفاده قرار گرفت. دادههای بارش روزانه 37 ساله منطقه تهیه شد و نقشه گروههای هیدرولوژیک خاک نیز با استفاده از نقشه خاک منطقه به دست آمد. طبق نتایج مدل، میانگین میزان عمق رواناب منطقه از سال 1111 تا سال 2770 از مقدار 55/21 به مقدار 11/21 رسیده است. نتایج حاصل از اجرای مدل افزایش حجم و عمق رواناب سطحی را در فاصله زمانی موردنظر نشان داد .این امر، ضرورت کنترل و نظارت بر تغییرات کاربری زمین برای کنترل میزان عمق و حجم رواناب، نشان میدهد .نتایج این مطالعه میتواند جهت تصمیمگیری و نظارت بر تغییرات کاربری زمین در راستای کنترل تغییرات عمق و حجم رواناب منطقه مفید باشد. با استفاده از نقشههای خروجی مدل میتوان مناطقی را که میانگین رواناب بالایی دارند، مشخص و برنامههای مدیریتی برای کنترل میزان رواناب در این نواحی تعیین و اجرا نمود. همچنین، با استفاده از نتایج مطالعه میتوان برنامههای کنترلی برای تغییرات کاربری زمین جهت جلوگیری از افزایش رواناب در منطقه تهیه کرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی آثار تغییر کاربری زمین بر آبهای سطحی با استفاده از مدل l-thia در منطقه گرگان

تغییرات کاربری زمین، عمدتا فواید اقتصادی- اجتماعی زیادی به دنبال دارد. با این حال، این تغییرات آثار منفی را به محیطزیست طبیعی وارد میکند. یکی از آثار مهم آن، کاهش مستقیم منابع آبی و کیفیت آب است. یک رهیافت موثر در ارزیابی آثار حاصل از تغییرات کاربری زمین بر آبهای سطحی، استفاده از مدلهای هیدرولوژیکی است. در مطالعه حاضر ،آثار حاصل از تغییرات کاربری زمین در منطقه گرگان با استفاده از مدل l-thia ارز...

full text

ارزیابی آثار هیدرولوژیک تغییر کاربری بر میزان رواناب سالانه در حوضه آبخیز قره سو با استفاده از مدل (L-THIA)

چکیده تغییرکاربری زمین در یک حوضه از جمله مهم­ترین عوامل موثر بر هیدرولوژی آن محسوب می­شود. مدل L-THIA روشی برای ارزیابی آثار درازمدت هیدرولوژیک در یک حوضه است که کاربران می­توانند توسط آن تغییرات نسبی را که به واسطه تغییر کاربری در رواناب رخ داده، تعیین کنند. در همین راستا بخش بالادست رودخانه قره­سو در استان اردبیل از نظر تغییرات کاربری (1987-2012) و آثاری که بر تولید رواناب منطقه دارد، مورد ا...

full text

ارزیابی روند تغییرات کاربری زمین و تغییر اقلیم در سیمای سرزمین تالاب چغاخور با تأکید بر آثار محیط‌زیستی

تغییر کاربری زمین و اقلیم از جمله نگرانی‌‌های اصلی محیط‌‌‌زیست جهانی به شمار می‌‌رود. ارزیابی روند تغییرات کاربری اراضی فرایند‌‌ی است که به ایجاد درک صحیحی از نحوۀ تعامل انسان و محیط‌‌زیست منجر می‌‌شود. بین تغییر اقلیم و پوشش زمین ارتباط متقابل و پیچیده‌‌ای وجود دارد. تغییرات پوشش و کاربری زمین در اقلیم و بیوسفر جهانی آثار تجمعی و مستقیمی دارند. این مسئله در خصوص مناطق حساس و به خصوص تالاب‌‌ها ...

full text

بررسی تاثیر تغییر کاربری اراضی بر پتانسیل تولید رواناب‌های سطحی با استفاده از سنجش از دور و مدل SWAT

چکیده سابقه و هدف: یکی از موضوعات مهم در مدل‌سازی هیدرولوژیکی، ارزیابی اثرات تغییر کاربری اراضی در منابع آب است . کاربری اراضی یک خصوصیت مهم در فرایند تولید رواناب است که بر روی نفوذ آب، فرسایش خاک، تبخیر و تعرق اثر می‌گذارد. امروزه برای تهیه نقشه‌های کاربری اراضی، استفاده از داده‌های ماهواره‌ای و روش‌های کمی در علم سنجش از دور بسیار معمول است و محققان و دانشمندان این علم در دو دهه‌ی گذشته به ص...

full text

تحلیلی بر تغییرات کاربری زمین شهری با استفاده از مدل تحول زمین، نمونه موردی شهر تبریز

توسعه پراکنده شهری و تغییرات کاربری اراضی پیرامونی شهرها، از چالش­های اساسی در برنامه­ریزی شهری در دهه­های اخیر بوده و مدل­سازی این تغییرات، به­عنوان یک ابزار کارآمد برای برنامه­ریزان، اقتصاددانان، اکولوژیست­ها و طرفداران محیط زیست جهت بررسی تغییرات آتی توسعه شهری محسوب می­گردد. این مقاله مدل تحول زمین را به­منظور بررسی توسعه شهری آتی تبریز، بر پایه شبکه­های عصبی مصنوعی و سیستم اطلاعات جغرافیای...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 6  issue 11

pages  111- 191

publication date 2016-01-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023